16

Mosha dhe fertiliteti. Ç’ndodh?

Një grua lind me të gjitha vezët që do të ketë gjatë jetës së saj. Vezët e saj plaken me të, duke u zvogëluar në cilësi dhe sasi. Mosha është faktori i vetëm më i rëndësishëm që ndikon në pjellorinë e një gruaje. Ndërsa shëndeti i mirë përmirëson mundësinë për të mbetur shtatzënë dhe për të pasur një fëmijë të shëndetshëm, ai nuk arrin ti tejkalojë  efektet e moshës në pjellorinë e një gruaje.

Një grua në fillim  deri në mes të të 20-ave ka 25-30% mundësi të mbetet shtatzënë çdo muaj. Fertiliteti zakonisht fillon të zvogëlohet kur një grua është në fillim të të 30-ave, dhe më shumë pas moshës 35 vjeç. Deri në moshën 40 vjeç, shansi për të mbetur shtatzënë në çdo cikël mujor është rreth 5%.

Mosha e grave dhe  Fertilizimi In Vitro

Është një keqkuptim i zakonshëm që trajtimi IVF mund të tejkalojë infertilitetin e lidhur me moshën. Megjithatë, mosha e një gruaje ndikon në mundësinë e suksesit të IVF.

Në Australi, mundësia e një lindje të gjallë nga një cikël i plotë IVF (i cili përfshin të gjitha transferimet e embrioneve të freskëta dhe të ngrira të ngrira pas një stimulimi të vezoreve) është rreth:

  • 43% për gratë e moshës 30 deri 34 vjeç
  • 31% për gratë e moshës 35 deri 39 vjeç
  • 11% për gratë e moshës 40 deri 44 vjeç.

Për gratë e moshuara mundësia për të pasur një fëmijë rritet nëse ato përdorin vezë të dhuruara nga një grua më e re.

  • Si ndikon mosha në vezët e një gruaje?

Gratë fillojnë jetën me një numër të caktuar të vezëve në vezoret e tyre. Numri i vezëve zvogëlohet  ndërkohë që një grua fillon të plaket. Gjithashtu, vezët e mbetura në gratë e moshuara kanë më shumë të ngjarë të kenë kromozome anormale. Dhe ndërkohë që  gratë plaken, ato janë në rrezik më të lartë të çrregullimeve që mund të ndikojnë në pjellori, siç janë miomat e mitrës dhe endometrioza.

  • Cilat janë rreziqet e shtatzënisë së vonshme?

Gratë që mbeten shtatzënë më vonë gjatë jetës kanë një rrezik më të lartë të ndërlikimeve. Për shembull, gratë shtatzëna mbi 40 vjeç kanë një rrezik në rritje të preeklampsisë. Shtatzënia e vonë në jetë gjithashtu mund të ndikojë në shëndetin e fetusit.

  • A ka mënyra për të ruajtur pjellorinë?

Aktualisht, nuk ka asnjë teknikë mjekësore që mund të garantojë që pjelloria do të ruhet. Nëse e dini që dëshironi të keni fëmijë më vonë gjatë jetës, një mundësi mund të jetë fekondimi in vitro (IVF). Me IVF, sperma kombinohet me vezët e një gruaje në një laborator. Nëse spermatozoidi fekondon vezët, embrionet mund të rriten.

Dr Ardi Prushi
Përshtati Dr.Ina Çala