Dallimet  spotting (njolla gjaku)  vs periodat

A është  spotting apo menstruacione?

• Spotting i referohet gjakderdhjes shumë të lehtë vaginale ose shkarkimit kaf që ndodh në mes të ciklit menstrual.
• Menstruacionet janë gjakderdhja mujore që ndodh në gratë e moshës riprodhuese.
• Spotting mund të ndodhë për një sërë shkaqesh. Ju duhet të telefononi mjekun tuaj ose një profesionist tjetër të kujdesit shëndetësor nëse jeni shtatzënë dhe përjetoni spotting ose gjakderdhje të çfarëdo lloji.
• Gjakderdhja e implantimit në shtatzëninë e hershme është një shkak i zakonshëm i spotting dhe nuk konsiderohet anomali.

Si të dalloni nëse bëhet fjalë për  periodat apo spotting (simptomat dhe shenjat)

Menstruacionet ose  periodat i referohen gjakderdhjes mujore vaginale që përjetohet nga gratë e moshës riprodhuese. Shumica e grave i njojin menstruacionet e tyre.  Cikli menstrual tipik zgjat 28 ditë. Gjakderdhja menstruale është e mjaftueshme për të kërkuar përdorimin e një linesi ose tamponit dhe zgjat mesatarisht  3-5 ditë. Menstruacionet ndalen gjatë shtatëzënësisë.

Simptomat e  menstruacioneve

• Krampet në bark ose në pjesën e poshtme të shpinës
• Fryrje ose shtim i lehtë i peshës
• Gjinj të dhimbshëm dhe të fortë
• Luhatje humori
• Dhimbje koke
• Lodhja

Simptomat e spotting

Spotting zakonisht është gjakderdhje shumë më e lehtë sesa gjakderdhja normale menstruale. Ndryshe nga një periodë normale, zakonisht është aq e lehtë sa që nuk kërkohet një lines  ose tampon. Spotting  mund të ketë ngjyrë të kuqe ose kafe dhe ndodh kur nuk keni  një cikël menstrual të rregullt. Spotting mund të mos ketë ndonjë simptomë të lidhur me të, por nëse ndodh si rezultat i një gjendjeje mjekësore, mund të keni simptoma si:

• Gjakderdhje e rëndë gjatë menstruacioneve
• Cikël menstrual jo i rregullt
• Dhimbje barku
• Djegie ose dhimbje gjatë urinimit
• Dhimbje ose djegie gjatë marrëdhënieve seksuale
• Shkarkime vaginale, skuqje ose kruajtje

Çfarë e shkakton spotting? A është serioze?

Spotting ka një sërë shkaqesh mjekësore, duke filluar nga të padëmshme deri te më  potencialisht serioze:

• Gjakderdhje nga implantimi: Shumë gra përjetojnë spotting në javët e para (tremujorin e parë) të shtatzënisë. Gjakderdhja implantuese është një shkak i zakonshëm i spotting. Kjo ndodh në fillim të shtatzënisë, kur një vezë e fekonduar ngjitet në murin e mitrës (e njohur si implantim). Një grua mund të gabojë dhe ta mrrë këtë gjakderdhje të lehtë për implantim për një menstruacion  dhe për këtë arsye nuk e kupton që është shtatzënë.
• kontracepsioni: Disa metoda të kontracepsionit mund të shkaktojnë spotting, përfshirë pilulat kontraceptive, veçanërisht kur ato përdoren për herë të parë. Ndërrimi i pilulave ose përdorimi i vazhdueshëm i tyre  gjithashtu mund të shkaktojë njolla. Disa gra me një IUD (pajisje intrauterine) për kontrollin e lindjes gjithashtu raportojnë spotting.
• Sindroma e vezoreve policistike (PCOS) është një gjendje e zakonshme në të cilën formohen kiste të shumta në vezore. Mund ta bëjë të vështirë për të mbetur shtatzënë dhe mund të shkaktojë çrregullim të ciklit menstrual dhe gjakderdhje.
• Rritjet beninje në mitër ose në qafën e mitrës, si fibromat ose polipet e qafës së mitrës, mund të shkaktojnë gjakderdhje jo të rregullt dhe spotting.
• Infeksionet, përfshirë sëmundjet seksualisht të transmetueshme (SST), janë një tjetër shkak i mundshëm i spotting ose gjakderdhjeve të mëdha ndërmjet menstruacioneve.
• Tranzicioni në menopauzë është një kohë kur nivelet e hormoneve të grave mund të ndryshojnë shumë, ndonjëherë duke shkaktuar spotting ose perioda të çrregullta.
• Trauma e çdo lloji, përfshirë përdhunimin ose seksin e ashpër, mund të dëmtojë vaginën dhe të çojë në gjakderdhje të pazakontë ose spotting.
• Ndërsa shumica dërrmuese e spotting në gratë shtatzëna nuk është prej shkaqeve serioze, spotting ose gjakderdhje në shtatzëninë e hershme ka të bëjë ndonjëherë me abort ose shtatzëni ektopike (një shtatzëni që është implantuar jashtë mitrës, më së shpeshti në tubin Fallopian) .

Nëse keni spotting të vazhdueshëm ose gjakderdhje anormale vaginale, apo spotting pas menopauzës, duhet të vlerësoheni nga mjeku ose një profesionist tjetër i kujdesit shëndetësor.

Cilët janë faktorët e riskut për njollosjen?

Njollosja ka më shumë të ngjarë të ndodhë në gra të caktuara të cilat:

• Po i afrohen menopauzës
• Janë shtatzënë
• Kanë ndërruar metodat e kontraceptimit, duke përfshirë këtu një IUD të ri ose sapo kanë filluar të marrin pilula kontraceptive
• Kanë infeksione të organeve seksuale, përfshirë IST dhe sëmundje inflamatore të pelvisit (PID)
• Kanë tumore fibroide të mitrës ose polipe të qafës së mitrës
• Kanë sindromë të vezoreve policistike

Si e diagnostikojnë mjekët shkakun e spotting?

Shkaku i gjakderdhjes vaginale ose spotting kërkon një histori të plotë të simptomave (kur ndodh dhe çdo simptomë shoqëruese, metodat e kontracepsionit dhe historia e ndonjë gjendje mjekësore ose infeksioni).

• Një ekzaminim i pelvisit është zakonisht hapi i parë për diagnostikimin.
• Kryhet një test shtatzënie për gratë në moshën riprodhuese.
• Mund të porositen teste speciale si Pap testi ose kultura.
• Në disa raste, urdhërohen analiza të gjakut ose urinës.
• Studimet imazherike vaginale ose abdominale mund të jenë të dobishëm në diagnostikimin e shkakut të spotting ose gjakderdhjeve.

Cilat janë trajtimet për spotting?

Trajtimet varen nga shkaku. Shumë shkaqe të spotting nuk janë serioze dhe nuk kërkohet asnjë trajtim.

Për infeksionet, tregohet terapi me antibiotikë. Gratë me PCOS që dëshirojnë të mbeten shtatzënë mund të trajtohen me ilaçe që rrisin pjellorinë ose teknologji të asistuara të riprodhimit. Kirurgjia mund të kërkohet në disa raste për të hequr polipet e qafës së mitrës ose miomat e mitrës që janë duke shkaktuar gjakderdhje.

Për gratë që dëshirojnë një cikël më të rregullt menstrual, ndonjëherë pilulat kontraceptive  ose trajtimet hormonale mund të jenë të dobishme.

Çfarë të bëni nëse nuk jeni të sigurt nëse keni spotting  apo keni menstruacione

Flisni me mjekun tuaj ose një profesionist tjetër të kujdesit shëndetësor nëse nuk jeni i sigurt nëse bëhet fjalë për menstruacione apo spotting.

Mos harroni, spotting i është gjakderdhje e lehtë që nuk rëndohet si një gjakrrjedhje tipike menstruale. Menstruacionet normale  zakonisht shoqërohen me disa simptoma të tjera si ndjeshmëria e gjirit ose krampet  siç përshkruhen më parë, dhe shpesh shoqërohet me rrjedhje të rëndë. Gjatë ditës së parë të menstruacioneve tuaja gjakderdhja mund të jetë e lehtë, por zakonisht bëhet më e rëndë gjatë ditëve në vijim.

Spotting nuk përkeqësohet dhe nuk shoqërohet me simptomat e sipërpërmendura..

Një test shtatzënie në shtëpi mund të jetë i dobishëm nëse besoni se keni spotting  për shkak të shtatzënisë së hershme, ose mund të përjetoni shenja dhe simptoma të hershme të shtatzënisë.

Ju gjithmonë duhet të kontaktoni mjekun tuaj ose një profesionist tjetër të kujdesit shëndetësor nëse përjetoni ndonjë gjakderdhje vaginale, spotting nëse jeni shtatzënë ose nëse keni arritur menopauzën, ose në çdo kohë që keni gjakderdhje të pazakontë që ju shqetëson.