Gjëndrat e Bartolinit janë të vendosura në secilën anë të hapjes vaginale. Këto gjëndra sekretojnë lëngun që ndihmon  në lubrifikimin e vaginës.

Ndonjëherë hapjet e këtyre gjëndrave bllokohen, duke bërë që lëngu të grumbullohet  në gjëndër. Rezultati është  një ënjtje apo masë relativisht pa dhimbje e quajtur një kist Bartholini. Nëse lëngu brenda kistit infektohet, mund të zhvillohet një abces(qelb) i rrethuar nga indet e inflamuara.

Kisti ose abscesi i Bartholin është i zakonshëm. Trajtimi i kistit të Bartholinit varet nga madhësia e kistit, sa i dhimbshëm është  ai  dhe nëse kisti është i infektuar apo nëse bëhet fjalë për një kist të infektuar.

Ndonjëherë trajtimi në shtëpi është gjithçka që ju nevojitet. Në raste të tjera,  drenimi kirurgjikal i kistit të Bartholin është i nevojshëm. Nëse ndodh një infeksion, antibiotikët mund të jenë të dobishëm për ta trajtuar.

Simptomat

Nëse keni një kist të vogël, të pa infektuar të Bartholinit, mund të mos e vini re aspak. Nëse kisti rritet, ju mund të ndjeni një zmadhim ose masë afër hapjes tuaj vaginale. Edhe pse një kist është zakonisht pa dhimbje, ai mund të jetë i ndjeshëm.

Një infeksion i plotë i kistit të Bartholinit mund të ndodhë brenda pak ditësh. Nëse kisti  infektohet, mund të përjetoni:

• Një masë e butë, e dhimbshme pranë hapjes vaginale
• Parehati gjatë ecjes ose uljes
• Dhimbje gjatë marrëdhënieve seksuale
• Ethe

Kisti ose abscesi i Bartholinit zakonisht ndodh vetëm në njërën anë të hapjes vaginale.

Kur të shihni një mjek?

Kontaktoni mjekun tuaj nëse keni një masë  të dhimbshme pranë hapjes së vaginës suaj që nuk përmirësohet pas dy ose tre ditëve të kujdesit ndaj vetes-për shembull, lagia e zonës me ujë të ngrohtë (banjë sitz). Nëse dhimbja është e fortë, bëni një takim me mjekun tuaj menjëherë.

Gjithashtu telefononi menjëherë mjekun tuaj nëse ndjeni një masë të re të re pranë hapjes tuaj vaginale dhe jeni mbi 40 vjeç. Edhe pse e rrallë, një masë e tillë mund të jetë një shenjë e një problemi më serioz, siç është kanceri.

Shkaqet

Ekspertët besojnë se shkaku i kistit të Bartholinit është një kthim mbrapsht i lëngut. Lëngu mund të grumbullohet kur hapja e gjëndrës (kanalit) pengohet, ndoshta e shkaktuar nga infeksioni ose dëmtimi.

Kisti i Bartholinit mund të infektohet, duke formuar një absces. Një numër bakteresh mund të shkaktojnë infeksionin, përfshirë Escherichia coli (E. coli) dhe bakteret që shkaktojnë infeksione seksualisht të transmetueshme si gonorrhea dhe klamidia.

Komplikimet

Kisti ose abscesi i Bartholinit mund të përsëritet dhe përsëri të kërkojë trajtim.

Parandalimi

Nuk ka asnjë mënyrë për të parandaluar një kist të Bartholinit. Sidoqoftë, praktikat e seksit më të sigurt – në veçanti, përdorimi i prezervativëve – dhe zakonet e mira të higjienës intime mund të ndihmojnë në parandalimin e infeksionit të një kisti dhe formimin e një abscesi.

Diagnostikimi

Për të diagnostikuar një kist të Bartholin, mjeku juaj mund të:

• Bëjë pyetje në lidhje me historinë tuaj mjekësore
• Kryejë një ekzaminim pelvik
• Marrë një mostër të sekrecioneve nga vagina ose qafa e mitrës për të testuar për një infeksion seksualisht të transmetueshëm
• Rekomandojë një biopsi për të kontrolluar për qelizat kanceroze nëse jeni në postmenopauzë ose mbi 40 vjeç

Nëse  kanceri përbën një shqetësim , mjeku juaj mund t’ju referojë tek një gjinekolog i specializuar në kanceret e sistemit riprodhues të femrës.

Trajtimi

Shpesh një kist i Bartholinit nuk kërkon trajtim – veçanërisht nëse kisti nuk shkakton shenja ose simptoma. Kur është e nevojshme, trajtimi varet nga madhësia e kistit, niveli i shqetësimit tuaj dhe nëse është infektuar, gjë që mund të rezultojë në një absces.

Opsionet e trajtimit që mjeku juaj mund të rekomandojë përfshijnë:

• Banja Sitz. Qëndrimi në një vaskë të mbushur me disa centimetra ujë të ngrohtë (banjë sitz) disa herë në ditë për tre ose katër ditë mund të ndihmojë që një kist i vogël, i infektuar të shpërthejë dhe të thahet vetë.
• Drenimi kirurgjikal. Ju mund të keni nevojë për kirurgji për të drenuar një kist të infektuar ose shumë të madh. Drenimi i një kisti mund të bëhet duke përdorur anestezi lokale ose qetësues.

Për procedurën, mjeku juaj bën një prerje të vogël në kist, e lejon atë të kullojë dhe më pas vendos një  kateter në  nivel të incizionit. Kateteri qëndron në vend deri në gjashtë javë për të mbajtur  të hapur incizionin dhe për të lejuar kullimin e plotë.

• Antibiotikët. Mjeku juaj mund të përshkruajë një antibiotik nëse kisti juaj është i infektuar ose nëse testimi zbulon se keni një infeksion seksualisht të transmetueshëm. Por nëse abscesi kullohet siç duhet, mund të mos keni nevojë për antibiotikë.
• Marsupializimi. Nëse kistet përsëriten ose ju shqetësojnë, një procedurë marsupializimi mund të ndihmojë. Mjeku juaj vendos penj në secilën anë të një inciozioni drenimi për të krijuar një hapje të përhershme rreth 6 milimetra e gjatë. Një kateter i futur mund të vendoset për të nxitur kullimin për disa ditë pas procedurës dhe për të ndihmuar në parandalimin e përsëritjes.

Rrallë, për kistet e vazhdueshme që nuk trajtohen në mënyrë efektive nga procedurat e mësipërme, mjeku juaj mund të rekomandojë kirurgji për të hequr gjëndrën e Bartholin. Heqja kirurgjikale zakonisht bëhet në një spital nën anestezi të përgjithshme. Heqja kirurgjikale e gjëndrës mbart një rrezik më të madh të gjakderdhjes ose komplikimeve pas procedurës.

Mënyra e jetesës dhe trajtimi në kushte shtëpie

Banja e përditshme në ujë të ngrohtë, disa herë në ditë, mund të jetë e mjaftueshme për të zgjidhur kistin ose abscesin e infektuar të Bartholinit.

Pas një procedure kirurgjikale për të trajtuar një kist të infektuar ose absces, qëndrimi  në ujë të ngrohtë është veçanërisht e rëndësishme. Banjot Sitz ndihmojnë për ta mbajtur zonën të pastër, lehtësojnë shqetësimet dhe nxisin kullimin efektiv të kistit. Qetësuesit e dhimbjeve gjithashtu mund të jenë të dobishëm.

Përgatitja për takimin tuaj me mjekun

Takimi juaj i parë ka të ngjarë të jetë ose me ofruesin tuaj të kujdesit parësor ose me një mjek i specializuar  (gjinekolog).

Çfarë mund të bëni për t’u përgatitur për takimin tuaj:

• Shkruani simptomat tuaja, përfshirë ato që duken të palidhura me gjendjen tuaj.
• Bëni një listë të ilaçeve, vitaminave ose suplementeve që merrni së bashku me dozat.
• Merrni një fletore me vete për të shkruar informacionin gjatë vizitës suaj.
• Përgatitni pyetje për t’i bërë mjekut tuaj, duke renditur pyetjet më të rëndësishme së pari për t’u siguruar që i mbuloni ato.

Për kistin e Bartholinit, disa pyetje themelore përfshijnë:

• Çfarë i shkakton simptomat e mia?
• Çfarë lloj testesh mund të më nevojiten?
• A do të largohet kisti vetë, apo do të kem nevojë për trajtim?
• Sa kohë duhet të pres pas trajtimit para se të bëj seks?
• Cilat masa të kujdesit për veten mund të ndihmojnë në lehtësimin e simptomave të mia?
• A ka të ngjarë të ripërsëritet?
• A keni ndonjë material të shtypur ose broshura që mund të marr me vete në shtëpi? Cilat faqe webi rekomandoni?

Mos hezitoni të bëni pyetje të tjera gjatë takimit tuaj siç ju vijnë në mendje.

Çfarë duhet të prisni nga mjeku juaj?

Disa pyetje të mundshme që mjeku juaj mund të bëjë përfshijnë:

• Sa kohë keni pasur simptoma?
• Sa të rënda janë simptomat tuaja?
• A përjetoni dhimbje gjatë seksit?
• A përjetoni dhimbje gjatë aktiviteteve normale ditore?
• A ka ndonjë gjë apo aktivitet që përmirëson simptomat tuaja?
• A i përkeqëson ndonjë gjë simptomat tuaja?